Σαν σήμερα, πριν από 33 χρόνια υπεγράφη στο περιστύλιο του Ζαππείου η ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (τότε Ε.Ο.Κ.). Οι παλαιότεροι θα θυμούνται, ότι τις προηγούμενες ημέρες οι εργάτες δούλευαν νυχθημερόν, για να προλάβουν να ασφαλτοστρώσουν τη διαδρομή που θα ακολουθούσαν οι ξένοι ηγέτες από το αεροδρόμιο του Ελληνικού, ενώ οι φοίνικες στη Λ. Συγγρού φυτεύθηκαν κυριολεκτικά σε ένα βράδυ (το προηγούμενο).
Διανύουμε μια εξαιρετικά δύσκολη και κρίσιμη περίοδο για τη χώρα, αλλά και συνολικά για την Ευρωπαϊκή Ένωση της οποίας το οικονομικό και το όποιο πολιτικό οικοδόμημα δείχνει να κλονίζεται από τη δίνη της οικονομικής κρίσης. Οι πολιτικές ηγεσίες σε ελληνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο φαντάζουν ανεπαρκείς για το χειρισμό της βαθειάς και περίπλοκης κρίσης, δείχνουν να βρίσκονται διαρκώς πίσω από τα γεγονότα και παράμετροι της πολιτικής, κοινωνικής και οικονομικής ζωής στην ήπειρο, που τις θεωρούσαμε δεδομένες (ειρηνική συμβίωση και συνεργασία των λαών, στοιχειώδες κράτος πρόνοιας, σεβασμός των ατομικών δικαιωμάτων, νομική προστασία της εργασίας) τίθενται υπό αίρεση, ενώ ο ευρω-σκεπτικισμός ενισχύεται και οι παλαιοί σκληροί εθνικισμοί ξαναφουντώνουν.
Η Ελλάδα παγιδευμένη στη μέγγενη του υπέρογκου χρέους, της ύφεσης, της παραγωγικής αποσάρθρωσης και της πολιτικής αστάθειας φαίνεται μέρα με την ημέρα να αποκλίνει όλο και περισσότερο ψυχικά, πολιτικά και πολιτιστικά από τους «εταίρους» της. Αν αυτό είναι μια πορεία αναστρέψιμη είναι δύσκολο να προβλεφθεί. Προσωπικά, δεν αισιοδοξώ. Έτσι κι αλλιώς, το μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής κοινωνίας έμαθε να αντιλαμβάνεται την Ευρώπη κυρίως ως πηγή επιδοτήσεων ή φθηνών πιστώσεων και η εν πολλοίς αναπόφευκτη πλέον λιτότητα (ισοπεδωτική πάντως και άδικη ως προς την κατανομή της) φουσκώνει τα πανιά ενός νέου αντι-ευρωπαϊσμού, ενώ και στις υπόλοιπες Ευρωπαϊκές χώρες η -ενίοτε στα όρια του ρατσισμού- ρητορική περί του ελληνικού «μαύρου προβάτου» ενισχύεται καθημερινά.
Διανύουμε μια εξαιρετικά δύσκολη και κρίσιμη περίοδο για τη χώρα, αλλά και συνολικά για την Ευρωπαϊκή Ένωση της οποίας το οικονομικό και το όποιο πολιτικό οικοδόμημα δείχνει να κλονίζεται από τη δίνη της οικονομικής κρίσης. Οι πολιτικές ηγεσίες σε ελληνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο φαντάζουν ανεπαρκείς για το χειρισμό της βαθειάς και περίπλοκης κρίσης, δείχνουν να βρίσκονται διαρκώς πίσω από τα γεγονότα και παράμετροι της πολιτικής, κοινωνικής και οικονομικής ζωής στην ήπειρο, που τις θεωρούσαμε δεδομένες (ειρηνική συμβίωση και συνεργασία των λαών, στοιχειώδες κράτος πρόνοιας, σεβασμός των ατομικών δικαιωμάτων, νομική προστασία της εργασίας) τίθενται υπό αίρεση, ενώ ο ευρω-σκεπτικισμός ενισχύεται και οι παλαιοί σκληροί εθνικισμοί ξαναφουντώνουν.
Η Ελλάδα παγιδευμένη στη μέγγενη του υπέρογκου χρέους, της ύφεσης, της παραγωγικής αποσάρθρωσης και της πολιτικής αστάθειας φαίνεται μέρα με την ημέρα να αποκλίνει όλο και περισσότερο ψυχικά, πολιτικά και πολιτιστικά από τους «εταίρους» της. Αν αυτό είναι μια πορεία αναστρέψιμη είναι δύσκολο να προβλεφθεί. Προσωπικά, δεν αισιοδοξώ. Έτσι κι αλλιώς, το μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής κοινωνίας έμαθε να αντιλαμβάνεται την Ευρώπη κυρίως ως πηγή επιδοτήσεων ή φθηνών πιστώσεων και η εν πολλοίς αναπόφευκτη πλέον λιτότητα (ισοπεδωτική πάντως και άδικη ως προς την κατανομή της) φουσκώνει τα πανιά ενός νέου αντι-ευρωπαϊσμού, ενώ και στις υπόλοιπες Ευρωπαϊκές χώρες η -ενίοτε στα όρια του ρατσισμού- ρητορική περί του ελληνικού «μαύρου προβάτου» ενισχύεται καθημερινά.